English
Với sự tài trợ của Quỹ hợp tác quốc tế các Ngân hàng Tiết kiệm Đức (DSIK), hội thảo kết nối mạng lưới chuyên gia, nhà khoa học và nhà quản lý đến từ Việt Nam, Đông Nam Á, Nam Á, Đông Á, châu Đại Dương và châu Mỹ Latinh, hướng tới chia sẻ tri thức khoa học, kinh nghiệm chính sách và các mô hình phát triển bền vững lấy phụ nữ làm trung tâm.
Hội thảo nhận được 282 bài tóm tắt và 144 bài full-paper (87 bài tiếng Anh, 57 bài tiếng Việt), trong đó 108 bài vượt qua hai vòng phản biện để đăng kỷ yếu. Những con số này tiếp tục khẳng định vị thế của Học viện Phụ nữ Việt Nam như một trung tâm nghiên cứu uy tín trong khu vực Đông Nam Á về các vấn đề phụ nữ, giới và phát triển.
Phát biểu khai mạc, PGS.TS. Trần Quang Tiến – Giám đốc Học viện – nhấn mạnh bình đẳng giới là nền tảng không thể tách rời của phát
triển bền vững. PGS.TS. Trần Quang Tiến dẫn lại quan điểm của Liên Hợp Quốc: “Bình đẳng giới là quyền con người cơ bản và là nền tảng của một thế giới hòa bình, thịnh vượng, bền vững.” Quan trọng hơn, yếu tố giới hiện diện trong gần 80 chỉ tiêu nhạy cảm giới thuộc 14/17 Mục tiêu Phát triển bền vững. Theo PGS.TS. Trần Quang Tiến, nghiên cứu giới và phát triển bền vững không chỉ đóng góp cho lý luận mà còn có ý nghĩa thực tiễn, đặc biệt khi giúp lý giải sự khác biệt về tác động của các chính sách đối với nam và nữ, cũng như chứng minh rằng “đầu tư cho bình đẳng giới… là lợi ích kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng và giảm nghèo.”
Đại diện nhà tài trợ, ông Christian Grajek – Trưởng đại diện Văn phòng Việt Nam, Trưởng điều phối khu vực Đông Nam Á của Quỹ Hợp tác Quốc tế các Ngân hàng Tiết kiệm Đức (DSIK) – đưa ra một thông điệp mạnh mẽ về vai trò trung tâm của phụ nữ trong quá trình phát triển bền vững. Theo ông, bình đẳng giới không chỉ là yêu cầu đạo đức mà còn là “một yêu cầu kinh tế và môi trường”. Dẫn chứng nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, ông nhấn mạnh rằng việc thu hẹp khoảng cách giới trong tham gia lực lượng lao động có thể giúp GDP toàn cầu tăng thêm hàng nghìn tỷ USD.
Tham dự hội thảo, Ngài Shovgi Kamal Oglu Mehdizade – Đại sứ Đặc mệnh Toàn quyền Cộng hòa Azerbaijan tại Việt Nam đánh giá cao nỗ
lực của Học viện Phụ nữ Việt Nam trong việc thúc đẩy các nghiên cứu liên quan đến bình đẳng giới và phát triển bền vững. Ngài nhấn mạnh rằng những vấn đề về giới hiện nay có tính chất toàn cầu và cần sự hợp tác mạnh mẽ giữa các quốc gia trong khu vực châu Á – Âu. Đại sứ cho rằng Việt Nam và Azerbaijan có nhiều điểm tương đồng trong việc nâng cao quyền năng phụ nữ, đặc biệt trong giáo dục, đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế xanh. Theo Ngài, HERASIA 2025 là diễn đàn khoa học quan trọng giúp kết nối các nhà nghiên cứu, chia sẻ tri thức và định hình các chính sách phát triển nhạy cảm giới, góp phần hướng tới một cộng đồng khu vực bền vững và bao trùm hơn.
Một trong những điểm nổi bật của hội thảo là cấu trúc khoa học được thiết kế thành ba nhóm chủ đề lớn tương ứng với ba trụ cột của phát triển bền vững: kinh tế – xã hội – môi trường. Đây cũng là ba lĩnh vực phản ánh rõ nhất vai trò đa chiều của phụ nữ và tác động của các yếu tố giới đối với sự phát triển chung.
Phiên dành cho các bài hướng tới JABES: Chất lượng học thuật và hướng tới công bố quốc tế
Phiên 1 tập hợp các nghiên cứu có hàm lượng học thuật cao, hướng tới tiêu chuẩn công bố quốc tế, đặc biệt là Tạp chí Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh châu Á (JABES – Scopus Q1). Các tham luận tập trung vào các chủ đề đang nổi bật trong nghiên cứu phát triển, như:
- Nghịch lý bình đẳng giới trong nghề giáo tại Việt Nam;
- Lợi ích kinh tế từ sự tham chính của phụ nữ tại châu Á;
- Năng lực đổi mới trong doanh nghiệp du lịch do phụ nữ làm chủ;
- Vai trò của phụ nữ trong chuyển dịch năng lượng, tiếp nhận năng lượng sạch;
- Tác động của giới tính đến hành vi công dân tổ chức trong ngành du lịch.
Phiên thảo luận cho thấy giới không chỉ là biến số xã hội mà còn là yếu tố tác động trực tiếp đến năng suất lao động, hiệu quả kinh tế và chất lượng thể chế.
Phiên tiếng Anh: Các tiếp cận liên ngành về giới trong bối cảnh toàn cầu
Phiên 2 có sự tham gia của các nhà khoa học quốc tế đến từ Malaysia, Mexico, Sri Lanka, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Anh và Hoa Kỳ, tạo nên một không gian trao đổi học thuật đa chiều, đa văn hóa. Các bài trình bày trải dài trên nhiều lĩnh vực:
- Vai trò phụ nữ trong STEM và ảnh hưởng của tư tưởng Nho giáo đến năng suất khoa học;
- Quyền năng kinh tế thông qua tài chính vi mô và mô hình trò chơi tin cậy (trust game);
- Cơ hội sinh kế theo giới trong chuyển dịch năng lượng tại Việt Nam;
- Thái độ của phụ nữ đối với bạo lực trong quan hệ thân mật;
- Cân bằng công việc – cuộc sống – học tập của nữ sinh viên đang đi làm;
- Tác động hai mặt của hòa nhập tài chính đến bạo lực bạn tình ở Ấn Độ.
Các kết quả nghiên cứu mở ra những hướng tiếp cận mới về vai trò của phụ nữ trong bối cảnh kinh tế số, năng lượng tái tạo và an sinh xã hội.
Phiên tiếng Việt: Thực tiễn Việt Nam dưới lăng kính giới và phát triển bền vững
Phiên 3 tập trung vào các nghiên cứu gần với bối cảnh Việt Nam, từ đó mang đến các gợi ý chính sách cụ thể:
- Thực trạng sức khỏe tâm thần của nữ công nhân tại khu công nghiệp;
- Vai trò phụ nữ trong bảo tồn văn hóa và phát triển du lịch bền vững;
- Thách thức và cơ hội trong nâng cao bình đẳng giới thời kỳ số hóa;
- Nâng cao năng lực số cho phụ nữ nông thôn;
- Tiếng nói của nhà báo nữ trong đấu tranh chống bạo lực gia đình;
- Tác động của vai trò làm mẹ đến thực hành giảng dạy của giáo viên nữ.
Các báo cáo đều nhấn mạnh yêu cầu lồng ghép giới trong chính sách xã hội, giáo dục, truyền thông, lao động – việc làm và phát triển cộng đồng.
Đặc biệt, nhìn sâu từ góc độ giáo dục, các kết quả nghiên cứu tại hội thảo cho thấy giáo dục chính là điểm tựa quan trọng để thúc đẩy bình đẳng giới và bảo đảm phát triển bền vững trong dài hạn. Nhiều tham luận khẳng định rằng nâng cao năng lực số cho phụ nữ, mở rộng cơ hội học tập suốt đời, tăng tỷ lệ nữ tham gia STEM hay thúc đẩy môi trường giáo dục an toàn – bao trùm chính là chìa khóa giúp phụ nữ và trẻ em gái tiếp cận tốt hơn các nguồn lực phát triển. Những vấn đề như sức khỏe tâm thần của nữ sinh, sự tham gia của phụ nữ trong nghiên cứu khoa học hay vai trò của nhà giáo nữ trong phổ biến tri thức cũng cho thấy giáo dục không chỉ là lĩnh vực chịu tác động bởi bất bình đẳng giới mà còn là nơi có khả năng tạo ra thay đổi bền vững nhất. Điều này góp phần khẳng định vai trò của giáo dục trong việc hình thành tư duy phát triển nhạy cảm giới, nuôi dưỡng thế hệ công dân mới có tri thức, có năng lực và có trách nhiệm với cộng đồng.
Kết quả của ba phiên thảo luận song song đã tạo nên một bức tranh học thuật sâu sắc về vai trò của phụ nữ trong phát triển bền vững. Các nghiên cứu trình bày tại hội thảo thống nhất ở một luận điểm quan trọng: phụ nữ không phải là nhóm thụ hưởng thụ động mà là lực lượng nòng cốt tạo nên sự bền vững của phát triển kinh tế, xã hội và môi trường.
Hội thảo khoa học quốc tế 2025 “Bình đẳng giới và vai trò của phụ nữ trong phát triển bền vững” cũng ghi nhận sự đồng hành và tài trợ của Quỹ Hợp tác Quốc tế các Ngân hàng Tiết kiệm Đức (DSIK) – đơn vị hỗ trợ quan trọng cho sự thành công của hội thảo, đặc biệt trong các hoạt động thúc đẩy quyền năng kinh tế của phụ nữ.
Hội thảo khép lại với kỳ vọng rằng các công trình khoa học được trình bày sẽ tiếp tục được hoàn thiện, công bố và ứng dụng vào thực tiễn, góp phần nâng cao quyền năng phụ nữ, thúc đẩy bình đẳng giới và hiện thực hóa các mục tiêu của Chương trình nghị sự 2030 tại Việt Nam và châu Á.
